Гісторык: «Сам чуў ад расіян: «Якое ў Беларусі барока, якія ў Беларусі касцёлы, Беларусі ўвогуле няма»

Як імперскасць Расіі адбіваецца на Беларусі.

— Калі я жыў і вучыўся ў Маскоўскім універсітэце ў 90-х гадах, было заўважна гэта замоўчванне Беларусі цалкам, — нагадаў гісторык Яўген Красулін у эфіры «Об*чного утра». — Галоўнае было не прыгадаць Беларусь у сродках масавай інфармацыі, бо «Беларусі няма».

Яўген Красулін

І гэта працавала. Нават гісторыкі лічылі, што Беларусь — гэта «наша тэрыторыя».

А колькі было момантаў, калі расіяне прыязджаюць у Беларусь з расійскімі рублямі, спрабуюць імі расплаціцца ці, скажам, скарыстацца сваімі мабільнымі тэлефонамі, у іх не атрымліваецца — і яны здзіўляюцца: чакайце, мы ж у Расіі, чаму не працуе?

Дарэчы, сам распавядаў расіянам з расійскай глыбінкі пра нашы касцёлы, цудоўнае беларускае барока, і на гэта пачуў: слухай, якое ў Беларусі барока, якія ў Беларусі касцёлы, Беларусі ўвогуле няма, і калі ў вас будзе сядзець наш губернатар, усё будзе спакойна.

Гісторык робіць выснову, што расіяне не вынеслі ніякіх уроках з гісторыі, аднак зараз іх памылкі сталі праблемай не толькі для іх, але і для суседзяў.

— У 90-я было такое адчуванне, што расіяне нічому не навучыліся і нічога не забылі. Усе 90-я гады, а яшчэ мацней гэта пачалося ў XXI стагоддзі, ішла гаворка пра аднаўленне імперыі як пра нешта неабходнае.

І вось пра Беларусь можна замоўчваць, яна адносна невялікая. А Украіна — самая вялікая тэрыторыя ў Еўропе. Пра яе не замаўчыш, як пра нас, затое зробіш ворагам.

Ёсць памылковае меркаванне, што Пуцін — гэта галоўная праблема Расіі. Але галоўная праблема не Пуцін і нават не насельніцтва, а вось гэтая імперскасць сама па сабе, якая фармавалася стагоддзямі і працягвае гучаць у вялікай расійскай культуры і літаратуры.

Пуцін стаў вынікам, гэта не была выпадковасць. Гэта быў выбар расійскага народа. У 1999 годзе, калі гэта ўсё адбывалася, адразу было бачна, што гэта тое, што ім трэба і чаго яны прагнуць, нягледзячы на тое, што спачатку там былі нейкія ліберальныя выказванні з боку Пуціна.

Но цалкам было бачна, што нарэшце яны атрымалі тое, аб чым марылі, і што цяпер будуць рабіць — аднаўляць сваю імперыю і зноў рабіць Расію «вялікай».

І тут устае яшчэ такая праблема, нават калі мы ў выніку ваеннай паразы ў Украіне адаб’емся. Можа быць, што на перамовах пасляваеннага ўладкавання Усходняй Еўропы мы апынёмся на еўрапейскім баку, а не на расійскім.

Але што рабіць з гэтай карцінай свету на даволі вялікай плошчы побач? Італія, Нямеччына, Японія пасля Другой сусветнай вайны прайшлі праз у тым ліку дэнацыфікацыю і дэцэнтралізацыю.

А як пераадолець гэтую карціну свету, дзе існуе вялікая імперыя — вялікая праблема.

Усе нацыі на пачатку XXI стагоддзя зразумелі: тэрыторыя — гэта не тое, што прыносіць багацце, не тое, што прыносіць шчасце, у XXI стагоддзі ўвогуле толькі дурань тэрыторыямі багацее.

Але на адной шостай частцы сушы думаюць, што ім гэтай зямлі замала. А нам трэба думаць, як гэта пераламіць, — лічыць гісторык.

Оцените статью

1 2 3 4 5

Средний балл 4.8(45)