Беседка
Марына Коктыш, Народная воля

«Я хачу належаць сам сабе. Але гэта немагчымая мара»

Я прапанавала Мікалаю Пінігіну абмеркаваць не толькі апошнюю гучную прэм’еру «Местачковае кабарэ», але і тое, што кажуць за ягонай спінай. І разабрацца: чаму тыя, хто раней лічыў Пінігіна лепшым беларускім рэжысёрам, сёння бязлітасна крытыкуюць усё тое, што ён робіць?

Фота Ірэны Гудзіеўскай

Размова атрымалася няпростай. Але вельмі шчырай.

Канец эпохі лапцяў

-- Мікалай Мікалаевіч, патлумачце, як вы “дакаціліся да аперэткі”?

-- Пачну здалёк. Справа ў тым, што нацыянальны культурніцкі праект, які стваралі волаты беларускага адраджэння напрыканцы XIX -- на пачатку ХХ стагоддзя, патрабуе пэўнай карэктывы. Я маю на ўвазе і Купалу, і Коласа, і ўсіх астатніх цудоўных дзеячаў беларускага адраджэння. Я з гэтым сутыкнуўся, калі рабіў “Сымона-музыку”.

Там была такая гісторыя: Сымон-музыка ненавідзіць пана. Сёння, калі аднавілі Мір і Несвіж, паны ўжо не з’яўляюцца для нас такімі класавымі пачварамі, якімі былі на пачатку мінулага стагоддзя. Таму для мяне лапцюжны перыяд беларускай культуры скончаны.

Зараз я збіраюся аднавіць “Паўлінку” -- хачу зрабіць з яе сапраўдны нацыянальны сувенір. Сам Купала піша абразкі са шляхетнай гісторыі: людзі мелі тры з паловай валокі. Адна валока -- 21 гектар, значыцца, 63 гектары меў бацька Паўлінкі. Гэта хто -- сяляне ці ўсё ж такі шляхта?..

Бясконцыя бедакі, пакрыўджаныя людзі, якія жывуць у дэпрэсіўным клімаце і дэпрэсіўнай краіне, -- для мяне гэтая гісторыя завершана.

Мы паставілі спектакль “Тэатр Уршулі Радзівіл” і такім чынам увялі ў свядомасць беларусаў тое, што ў іх быў свой барочны тэатр. Гэта наша сапраўдная гісторыя. Бо хто ствараў радзівілаўскія багацці, чыімі рукамі ўсё рабілася? Народ мае да гэтага самае непасрэднае дачыненне. Не кожная нацыя, дарэчы, можа ганарыцца тым, што ў яе быў барочны тэатр. Але прыйшлі крытыкі, паглядзелі і схапіліся за галаву -- што гэта за жанр, дайце назад нашыя лапці!

У нас быў вадэвіль “Ажаніцца -- не журыцца”, і там была такая рэпліка галоўнага героя: “Не дам паскудзіць лапаць!” Лапаць -- гэта быццам бы нацыянальны сцяг. Але гэта не мая гісторыя.

-- Прыемна, што “Уршулю” адзначылі тэатральнай прэміяй. Але, як заўсёды, ёсць незадаволеныя. Да нас у рэдакцыю прыходзілі людзі з тэатральнага асяроддзя, якія вельмі непахвальна адклікаліся пра пастаноўку: маўляў, ніякай рэжысёрскай работы там няма, толькі харэограф працуе, і спектакль занадта дарагі...

-- Мяне гэтыя размовы не вельмі цікавяць. Я шмат сур’ёзнай літаратуры чытаў і ведаю, што такое барочны тэатр. Яны што, хацелі, каб я ўзяў тэксты паловы XVIII стагоддзя і зрабіў такі постмадэрн?..

Што тычыцца дарагоўлі, то мы зрабілі амаль аўтэнтычныя дэкарацыі. І музыку для нас запісаў Дзяржаўны камерны аркестр Рэспублікі Беларусь пад кіраўніцтвам Яўгена Бушкова. Гэта не танныя рэчы.

Мара пра буржуазнасць

-- Мы пачалі размову з “Местачковага кабарэ” -- некаторыя жорстка скрытыкавалі пастаноўку. І заўважалі, што ад таго ж Шалкевіча чакалі іншых песень…

-- Калі я вярнуўся з Піцера, на мяне вялікае ўражанне зрабіў Віктар Шалкевіч -- мы з ім у свой час вучыліся ў Акадэміі тэатральнай, а потым разам працавалі -- я ў Гродзенскім тэатры лялек ставіў “Стрыптыз” Мрожака. Ён -- цудоўны артыст, сапраўдны беларускі кабарэцяж. Па маёй замове Віктар напісаў п’есу “Кабарэ-забава”. Але яна не супадае па часе з тым, што было на Беларусі прыблізна ў 1930-я гады.

Таму я ўзяў тры ягоныя песні, якія нібыта кладуцца на тагачасную стылістыку: “Яна праваслаўная, я -- каталік”, “Танга цнота” і “Гарадоцкі раманс”. А што я павінен быў узяць з ягонага рэпертуару? “Добрай раніцы, жлобская нацыя”? Гэта не магло быць напісана ў 1930-я гады...

-- “Кабарэ” -- гэта набор канцэртных сцэнак без аніякага сюжэта. Адзін з артыстаў Купалаўскага тэатра пасля прэм’еры на сваёй старонцы ў сацыяльнай сетцы напісаў: “Няма нi Парыжа, нi Варшавы, нi -- самае галоўнае -- Беларусi! А каб патрапіць проста ў кабарэ, можа, варта хадзіць у Музычны тэатр?”

-- Сёння ў Беларусі вы нідзе не пабачыце кабарэ. Ні-дзе!

-- Не ўсе зразумелі, чаму вы ўвогуле зрабілі “Кабарэ”…

-- Я шмат бачыў у Польшчы спектакляў, дзе проста выходзяць на сцэну артысты і спяваюць кабарэторныя песні -- і поўныя залы! Увогуле, я не ведаю, ці былі на самай справе ў Заходняй Беларусі 1930-х гадоў кабарэ? Хто гэта бачыў? Я толькі думаю, што так магло быць.

Дарэчы, у Польшчы ў свой час былі страшна папулярныя кабарэ, але там не спявалі песень у гонар Пілсудскага. Кабарэ -- гэта проста забава.

“Местачковае кабарэ” -- гэта такая мара пра Заходнюю Беларусь без Сталіна. З фракамі, прыгожай вопраткай, пахам дарагой парфумы. Што яшчэ трэба тлумачыць? Мне здавалася, гэта так усё зразумела... Ці павінен быў выйсці Шалкевіч і сказаць: “Жыве Беларусь!” -- і праспяваць адну са сваіх моцных сучасных песень. Навошта?..

Да таго ж кабарэ ўпершыню загучала на беларускай мове.

-- Ды як прыгожа!

-- І нічым не адрозніваецца ад прыгожай польскай, французскай моў. У “Нашай Ніве” напісалі, што гэта “Кабачок “13 крэслаў”. Так, а чаму не? Калі ішоў “Кабачок”, на вуліцы нікога не было, хаця там ніхто не казаў: няхай памрэ Брэжнеў, камунякі і гэтак далей. Гэта была панская гісторыя, мара пра іншы свет.

“Местачковае кабарэ” -- буржуазны спектакль. А буржуазнасць -- недасягальная мара беларускага народа. Мара пра спакойнае, заможнае жыццё, наведванне тэатраў не ў красоўках і джынсах, а ў прыгожай вопратцы.

Пасля прэм’еры да мяне прыйшоў чалавек з банка (не буду называць ягонае прозвішча) і сказаў: “Выкупляю на Новы год любую колькасць гэтых спектакляў!”

Я наўмысна зрабіў гэты спектакль, таму што мы аднаўляем тэатр і будзем ствараць апякунскую раду, куды запросім у тым ліку і банкіраў. Можна гэтага і не рабіць, калі ты працуеш, напрыклад, у польскім Нарадовым тэатры. Таму што бюджэт усіх варшаўскіх тэатраў -- гэта бюжэт аднаго Нарадовага. Таму яны ставяць Мюсэ, Шэкспіра, Мальера -- ім не трэба думаць пра тое, як зарабіць грошы. А я разам з дырэктарам Купалаўскага плачу за пляцоўкі, якія мы цяпер арандуем, за пажарныя машыны, за гук і святло. У нас пасля Вялікага тэатра оперы і балета лепшыя заробкі ў краіне, але што гэта за лічбы -- 3 мільёны…

-- Сорам…

-- Таму падчас рэканструкцыі я раблю спектаклі, на якіх мы можам зарабляць. І не стаўлю, напрыклад, Задорнава ці нейкае лайно накшталт “Крывога люстэрка”, а спрабую ўвесці ў свядомасць беларусаў барочны тэатр, кабарэ. І на нашае “Кабарэ”, дарэчы, было немагчыма трапіць!

Я магу рабіць і іншыя спектаклі. І першай маёй пастаноўкай пасля рэканструкцыі будзе “Пан Тадэвуш”.

Хто возьмецца за “Тутэйшых”?

-- Вы маеце асалоду ад таго, што робіце?

-- Канешне. Але гэта не значыць, што ўсё атрымліваецца.

На нас, у адрозненне ад польскага ці літоўскага тэатра, ляжыць сур’ёзная асветніцкая місія. Яны ўжо са сваёй нацыянальнай ідэнтычнасцю разабраліся, таму зараз там амаль няма сучасных п’ес, дзе ўзнімаліся б нацыянальныя пытанні. А мы займаемся тым, чым павінны займацца дзіцячы садок, школа, тэлебачанне. Прыходзяць людзі на спектакль і пытаюцца, што гэта за балет, адкуль песенькі і хто такая Уршуля. “Гэта не наша!” -- кажуць. А што ваша? Лапці?..

Часы змяніліся. І зараз беларуская мова з’яўляецца прыкметай інтэлігентнага чалавека. А на пачатку ХХ стагоддзя ўсё было наадварот -- на мове размаўлялі на вёсцы і калі траплялі ў горад, то саромеліся, бо тут панавалі польская, ідзіш і руская мовы.

Калі хочаш развівацца -- чытай сур’ёзныя кнігі, а тэатр на 70--80 працэнтаў -- гэта забава.

-- У адным з інтэрв’ю вы сказалі: “Задача нацыянальнага тэатра -- ментальна адпавядаць нацыі”.

-- Мы гэта і робім.

Проста я ментальна не адпавядаю тым людзям, якія засталіся ў 1960--1970-х гадах беларускага тэатра. А калі крытыка піша, што трэба забіць Пінігіна за тое, што ён звёў Купалаўскі тэатр да аперэткі, то для мяне няма дрэнных жанраў. Цудоўны прыклад: у Гранд-апера ў Парыжы тры ці чатыры гады таму паставілі аперэту “Вясёлая ўдава”. Паспрабавалі б у нас такое зрабіць -- нам жа патрэбныя толькі “Аіда” і “Набука”! А там іншыя крытэрыі: ёсць цудоўная музыка і цудоўныя галасы альбо няма. Няма дрэнных жанраў!

Мне вельмі важны ў тэатры кантэкст. Вось сёння гэта трапляе ў залу ці не. Калі ў нас будуць пустыя крэслы, я задумаюся: можа, сапраўды нешта не тое раблю? А пакуль…

-- У Купалаўскі на некаторыя спектаклі нельга дастаць квіткі нават за месяц!

-- І гэта пры тым, што мы на рэканструкцыі, іграем на чужых пляцоўках!

Калі вернемся ў тэатр, у зале будзе 350 месцаў, і будуць аншлагі -- я перакананы. Няхай мне потым ніхто не кажа: “Дай квіток!” Людзі не разумеюць, што такім чынам выцягваюць грошы з заробкаў маіх артыстаў. Паспрабуйце прыйсці ў магазін і сказаць гандлярцы: дайце каўбасы без грошай. Чаму ў магазіне нельга, а ў тэатры можна?..

Трэба ясна разумець, што ніколі ў гэтым тэатры ўжо не з’явіцца ні Петрашкевіч, ні Макаёнак, ні Крапіва. Час вельмі хутка мяняецца -- гэтая літаратура сваё адпрацавала. У нас няма такога моцнага запасу класікі, каб бясконца яе ставіць. “Тутэйшыя” -- вось бясконцая класіка. П’еса на ўсе часы.

-- Але ж яе няма ў рэпертуары, і вы не збіраецеся аднаўляць гэты спектакль.

-- Так. Па-першае, Віктару Манаеву ўжо столькі, колькі мне, а я не бачу, хто замест яго можа сыграць Мікіту Зносака. Па-другое, не веру, што можна той жа самы спектакль зрабіць. Няхай малады рэжысёр прыходзіць, папросіць -- з задавальненнем дам паставіць. А сам не буду гэтым займацца.

Дарэчы, мне не шкада сваіх спектакляў -- гэта не толькі “Тутэйшых” тычыцца, але і таго ж “Касцюмера”, напрыклад. Яны недзе існуюць, у нейкіх затамісах -- сваіх нябесных праекцыях. У памяці, у свядомасці людзей. Спектаклі -- як матылькі. Яны нядоўга жывуць…

На дыстанцыі ад палітыкі

-- Літаральна за некалькі дзён перад прэм’ерай “Кабарэ” адзін з артыстаў Купалаўскага на сваёй старонцы ў “Фэйсбуку” напісаў: “Не магу зразумець, што сталася. Пінігін... Маліўся на яго, сапраўды! Мой улюбёны спектакль "Касцюмер"! Хто бачыў? Гэта было так па-сапраўднаму, па-тэатральнаму! Што сёння? Калі крызіс -- разумею. Калі жаданне не насаліць уладзе і пратрымацца на пасадзе -- не мудра, не па-мужчынску... Спадзяюся на першае. Вельмі хачу памыліцца пра другое…”

-- Я ведаю, чаго ад мяне хочуць некаторыя. Палітычных учынкаў. Каб я проста сказаў: “Усіх ненавіджу” -- хлопнуў дзвярыма і з’ехаў назад у Пецярбург. З цягам часу ў мяне ўсё менш і менш простых адказаў на вельмі складаныя пытанні. Якая ёсць з’ява на свеце, пра якую можна сказаць: гэта толькі так і не інакш? Я не малады чалавек, для якога ёсць толькі чорнае і белае, і таму ён бярэ сцяг і ідзе на плошчу. Для мяне гэта немагчымая рэч. І мне нецікава, хто і што ад мяне хоча. Я такі, які ёсць.

І потым, я працую ў дзяржаўным тэатры, а гэта значыць, што калі ты хочаш змагацца з дзяржавай, то трэба адсюль сысці. Думаю, працаваць у рэальным жыцці значна складаней, чым нешта балтабаць у сацыяльных сетках…

Ніл Гілевіч калісьці сказаў: “О, як далёка нам яшчэ да Беларусі!” Пакуль штосьці з культуры не войдзе ў кожную хату, у кожны дом Малінаўкі і Курасоўшчыны, нічога не адбудзецца. Напрыклад, мая дачка зараз вучыцца ў 11-м класе. Яе сябры пра школьную праграму па беларускай літаратуры кажуць так: чаму бясконца сяло і вайна? Культура, як і гісторыя, павінна быць прывабнай. І каштоўнасці, якія складаюцца на той ці іншы момант, павінны быць прывабныя. Таму я апранаю беларускую культуру ў фракі і прыгожыя сукенкі.

Я пражыў 13 год у Расіі. Бясконцы хабар і крадзеж у краіне! І вы хочаце сказаць, што там -- дэмакратыя, а тут яе няма? У мяне няма простых адказаў на складаныя пытанні…

Я не маю сяброў сярод палітыкаў. Лічу, што гэта нармальна. Не хачу быць заангажаваны ні тым бокам, ні іншым. Бо цябе ўсё роўна зацягнуць, і ты павінен будзеш працаваць на кампанію. Калі мне не будзе ўдавацца трымаць дыстанцыю, я сыду адсюль. Мне ёсць куды…

Я спрабаваў быць шчырым у тым, што раблю. І не зрабіў нічога такога, за што мне было б сорамна. Для мяне “Кабарэ” -- гэта сур’ёзна. А нейкі нібыта беларускі матэрыял, з якога дзеці сыходзяць і кажуць: “Ізноў пра сяло і пра вайну” -- ну нашто?..

Таму я не звяртаю ўвагу на крытыку. Як пісаў у свой час Бунін, усім падабаецца толькі чырвонец. Раеўскага ненавідзелі, мяне, думаю, таксама...

-- Цікава, артысты могуць адмовіцца ўдзельнічаць у вашым спектаклі?

-- Такія выпадкі былі, і я нармальна да гэтага стаўлюся. Я ўвогуле вельмі люблю артыстаў, якія задаюць пытанні і ствараюць спектакль разам са мной. А тыя, хто баіцца, каб Пінігін не пагнаў з тэатра… Разумееце, у нас вельмі вялікая трупа. У Расіі горш сітуацыя -- там няма кантрактнай сістэмы. А ў нас ёсць, і таму я магу звольніць каго-небудзь з тэатра. Потым, канешне, будуць бяссонныя ночы, сорам, перажыванні…

Мяне трупа не будзе любіць, таму што ў мяне няма жадання ўсім даць працу -- гэта немагчымая рэч. Увогуле, улада -- гэта цяжкі крыж. Таму што ты кожны дзень прымаеш рашэнні, якія мала каму падабаюцца. Ты бярэш на сябе адказнасць, ад цябе залежаць людзі -- гэта цяжкая гісторыя. А збоку нехта глядзіць і заўважае: “Што ён робіць, дурань, трэба не так!”

Я не думаю, што ўсё правільна раблю. Але раблю тое, што ў маіх сілах.

Гульні за заслонай

-- Акрамя вас, Паўла Харланчука і Аляксандра Гарцуева, хто яшчэ з рэжысёраў з’явіцца на Купалаўскай сцэне?

-- У снежні ў нас пачне працаваць Аляксандр Янушкевіч з Лялечнага тэатра -- будзе ставіць сучасную нямецкую п’есу “Арабская ноч”. Я лічу, што гэта вельмі перспектыўны рэжысёр.

Працягнем супрацоўніцтва з Кацей Аверкавай, якая зрабіла ў нас цудоўны “Офіс”.

Калі скончыцца рэканструкцыя, буду таксама запрашаць сур’ёзных рэжысёраў з Варшавы, Піцера, Масквы, Літвы -- з некаторымі ўжо ёсць папярэднія дамоўленасці.

-- Калі з Купалаўскага сышоў Аляксандр Гарцуеў, было нямала кулуарных размоў пра тое, што, маўляў, Пінігін пазбаўляецца ад моцных канкурэнтаў, бо сам перажывае крызіс і зайздросціць чужым поспехам…

-- У мяне не можа быць канкурэнтаў. Не ў тым сэнсе, што я такі геніяльны і таленавіты, а таму, што я па-добраму зайздрошчу таленавітым людзям. Напрыклад, я прымусіў Гарцуева зрабіць праект “Не мой”. І калі ласка -- 5 прызоў на першай тэатральнай прэміі. І я рады, што так адбылося.

Міністр Латушка прапанаваў яму ўзначаліць Тэатр беларускай драматургіі, і ён згадзіўся. Я ў свой час адмаўляўся ад усіх тэатраў, дзе мне прапаноўвалі быць галоўным. Бо не люблю ўладу, і яна мне непатрэбная. Але проста надыходзіць час, калі ты разумееш: без свайго тэатра ты нічога не зможаш зрабіць. Свой тэатр, свой густ, свая ідэалогія, свой выбар літаратуры…

У мяне цудоўныя адносіны з Аляксандрам Гарцуевым, я лічу яго сур’ёзным рэжысёрам. Саша робіць спектаклі, якімі можна ганарыцца. Надоечы мы бачыліся, і я сказаў яму: “Абавязкова прыходзь ставіць!” Так што гэта плёткі -- я не выганяў Гарцуева.

-- Магчыма, яны нараджаюцца таму, што Пінігін -- па-ранейшаму лепшы беларускі рэжысёр. І некаму гэта не падабаецца.

-- Не вельмі цяжка быць першым хлопцам на вёсцы. Вось я набраў курс рэжысёрскі: на 9 месцаў было 12 заявак. Ніхто не хоча ісці ў гэтую прафесію! Усе разумеюць, што за заробкі іх чакаюць, якое жыццё. Вось у чым праблема.

Я вельмі хацеў бы, каб за мной з’явіліся маладыя таленавітыя хлопцы, якія далі б мне ў плечы і сказалі: “Хопіць, цяпер -- мы!” І я чакаю, што такія людзі з’явяцца. Праўда, не ведаю адкуль. Людзі, якія абіраюць эканамічныя спецыяльнасці, разумеюць сваю перспектыву. А тут якая перспектыва? Народны артыст СССР Генадзь Аўсяннікаў атрымлівае 3 мільёны плюс 300 тысяч за званне…

Таму я ўсіх артыстаў на здымкі адпускаю -- па першым запатрабаванні. І зараз мы не Нацыянальны тэатр, а проста нацыянальны акадэмічны драмгурток пры кінастудыі (ці пры рэкламе). Але ў іншым выпадку маладыя артысты разбягуцца, а ў некаторых -- трое, чацвёра малых дзетак. Калі мы агучваем гэтую праблему перад чыноўнікамі, нам кажуць: ну і што, урачы столькі ж атрымліваюць…

У савецкія часы было не важна, колькі чалавек у зале, -- усё роўна заробак дадуць. Цяпер усё па-іншаму. Вось, напрыклад, у Францыю паехалі на гастролі -- прэстыжна, 40 дзён. А тыя, хто тут застаўся, нічога не граюць і не зарабляюць…

Усё трымаецца толькі на ідэі. І на шчырых адносінах…

Бетон замест чароту

-- Калі не памыляюся, рэканструкцыя Купалаўскага павінна скончыцца напрыканцы гэтага года…

-- Будынак нібыта ёсць, там ужо цяпло ўключылі, пачаліся ўнутраныя работы. Думаю, вясной, бліжэй да лета, мы ўжо нармальна пачнем працаваць на сваёй сцэне. А афіцыйная здача павінна адбыцца ў гэтым годзе. Як пройдзе цырымонія -- стужку перарэжуць ці што, нават не ведаю. Ну а што там унутры атрымалася, мы зможам сказаць толькі тады, калі пераедзем.

-- Пару месяцаў таму на будоўлі Купалаўскага быў прэм’ер-міністр. І мне, напрыклад, рэзанула слых патрабаванне Мясніковіча “паскорыць работы”. Ці не пацерпіць ад гэтага якасць?

-- Я таксама гэтага баюся… Вось, напрыклад, Клімаў ужо пачаў рамантаваць Нясвіжскі замак, хаця, здавалася б, яго толькі нядаўна здалі… Я не архітэктар і не будаўнік, і не ведаю, як правільна вокны ўстаўляць, падлогу класці. Спадзяюся, касякоў не будзе. Усе тры гады мы вельмі шчыльна працавалі з архітэктарамі, можна сказаць, мы разам прыдумалі гэты тэатр -- са зручнымі рэпетыцыйнамі заламі, з грымёркамі, у кожнай з якіх будзе свой душ і туалет. Гэта будзе камфортны, еўрапейскі тэатр. Хаця, канешне, пэўныя памылкі і праблемы ўжо ёсць.

-- А нехта кажа, што тэатр зруйнавалі. І што ў новым Купалаўскім цяпер будзе “не той дух”, бо нават цаглінкі не засталося ад старога тэатра.

-- Гэта ўсё паганства (язычніцтва)! У Евангеллі напісана: “Дух дыша дзе хоча”. Нават у намоленых сценах можа з’явіцца чалавек, які будзе ўсё разбураць і сеяць нянавісць. Я стаўлюся прасцей да гэтых рэчаў. Дый што цяпер каму даказваць… Мы прапаноўвалі звазіць нашых архітэктараў у Люблін -- каб паглядзелі, як там далікатна зрабілі рэканструкцыю тэатра, пабудаванага 130 гадоў таму.

Там лепшы акустык польскі працаваў -- Карл Казлоўскі (дарэчы, па ягоным праекце быў пабудаваны і Купалаўскі тэатр), там чарот у ложах ляжыць! А ў нас падлогу глядзельнай залы залілі бетонам. І я не ведаю, што будзе з акустыкай. А калі я крычаў пра гэта на планёрках, мне сказалі: маўляў, ты нічога не разумееш, маўчы сядзі…

Але пры гэтым і шмат добрага зроблена. Мы пашырылі сцэну, бо раней у нас вельмі цесны тэатр быў. Канешне, на добры лад трэба было б будаваць новы тэатр, а гэты пакінуць у тым выглядзе, які быў, але грошай на будаўніцтва ніхто не даў бы…

-- Валянцін Елізар’еў казаў, што пасля рэканструкцыі Тэатра оперы і балета публіка доўгі час хадзіла ў тэатр, “каб рамонт паглядзець”. Не баіцеся, што такое ж будзе і ў Купалаўскім?

-- Няхай прыходзяць -- я за гэта не хвалююся. Тым больш за час рэканструкцыі мы паставілі не зусім дрэнныя спектаклі. І тэатр не разбегся, усе працуюць…

Дзе знайсці рай?

-- Мікалай Мікалаевіч, а ў вас час ад часу не ўзнікае думкі, што, можа, трэба было прысвяціць жыццё нечаму іншаму, што варта змяніць сферу дзейнасці?

-- Усё жыццё такое адчуванне ёсць. Але цяпер я думаю пра тое, да якіх год чалавек творчы здольны генерыраваць ідэі і мець сілы, каб працаваць. Я не хацеў бы, каб мяне бачылі чалавекам, які нічога ўжо не хоча, -- без сіл, стомленым, дэпрэсіўным…

-- Мне падаецца, вы не зможаце дыхаць без тэатра.

-- Ніхто не ведае. Магчыма, і змагу. Для мяне гэта не звышідэя. Справа ў тым, што тэатр мяне ніколі не падпітваў энергетычна.

Тэатр для мяне -- гэта пачвара, якая высмоктвае сілы і энергію, эгрэгар, які цябе зжырае. І ты знаходзішся ў такой трохі мазахічнай сітуацыі, калі ідзеш працаваць і адначасова ведаеш, што потым застанешся без сіл. Я пасля любой прэм’еры тыдзень-другі не магу ў сябе прыйсці. Людзі спажываюць тваю энергію, а табе няма ў каго падсілкавацца. Раней быў алкаголь, а цяпер гэта ўжо немагчыма па аб’ектыўных прычынах…

Адным словам, у мяне балючыя ўзаемаадносіны з тэатрам. Гэта ў маладосці было ўсё забаўна і весела, калі ўсё толькі пачыналася…

-- Вы вершы пішаце?

-- Зараз -- не. Няма ў мяне такога паэтычнага настрою, які быў, калі мне было гадоў 20. Не хочацца.

-- А чаго хочацца? Кахання, сексу, глыбіні?

-- Я хацеў бы, каб мой час належаў толькі мне. І каб было дастаткова грошай, каб я мог вандраваць па свеце.

Я хачу належаць сам сабе. Але гэта немагчымая мара. Гэта мара пра рай.

-- А раю няма нідзе.

-- Трэба ўвогуле прымаць усё як ёсць. А чаму ты вырашыў, што павінна быць так, як ты хочаш? Трэба расслабіцца і змірыцца -- як ёсць, так ёсць. Мы бясконца ваюем, хочам перарабіць свет і іншых. Я ўсім кажу: калі ў Расійскай імперыі адмянілі прыгоннае права, у Лондане пусцілі метро. І мы не можам быць такімі, як яны…

Оцените статью

1 2 3 4 5

Средний балл 0(0)