На днях Александр Лукашенко в который раз сообщил о неких упреках, звучащих из России по поводу «мягкой белорусизации». «Салідарнасць» поинтересовалась у экспертов, что они думают по этому поводу.

«Супербелорус» в рекламе «Атлант-Телекома»

На съезде ученых глава государствал негодовал:

– Меня в чем упрекают? Что я в Беларуси устроил мягкую белорусизацию. Мне что, германизацию здесь устроить? Это не мнение российского народа и даже не руководства России. Это отдельные деятели и «заказуха», как недавно мне откровенно сказал президент России здесь, в Минске.

Лукашенко не впервые рассказал об этом упреке. Правда, раньше он «мягкую белорусизацию» по большому счету отрицал.

В апреле 2016-го глава государства заявил: «Иногда противно слушать от некоторых ангажированных рупоров из России, что у нас чуть ли не «мягкая белорусизация»».

В ноябре прошлого года Александр Лукашенко сказал российским журналистам: «Многие считают, что у нас идет мягкая белорусизация. Да у нас полправительства русских, а может и больше, я их там никогда не считаю».

Почему глава Беларуси делает эти заявления?

Игорь Случак: «Нет никакой белорусизации – ни мягкой, ни жесткой»

Юрист и правозащитник Игорь Случак удивлен, что высказывания о «мягкой белорусизации» звучат всерьез. В комментарии «Салідарнасці» он отметил:

Фото: movananova.by

– Асабіста я не бачу ніякай дзяржаўнай палітыкі пад назвай «мяккая беларусізацыя».

Усё тое кволае сённяшняе пашырэнне ўжывання беларускай мовы, якое я ніякім чынам не магу назваць беларусізацыяй (бо гэта катэгорыя моўнай палітыкі, пішу дысертацыю на гэту тэму), ідзе не зверху, а знізу, ад простых людзей, якія сваімі намаганнямі, вялікімі высілкамі і самаахвярнасцю робяць так, каб беларуская мова хоць неяк існавала ў сённяшніх умовах несеметрычнага білінгвізму, калі адзінай афіцыйнай мовай можна фактычна назваць рускую мову. Хоць юрыдычна і яна, і беларуская лічацца роўнымі і дзяржаўнымі.

Магчыма, адзінай, так бы мовіць «заслугай» дзяржавы можна лічыць тое, што яна не перашкаджае гэтым працэсам, не забараняе людзям больш шырока ўжываць беларускую мову.

Але ў той жа час яна не робіць нічога істотнага, каб беларуская і руская мовы былі сапраўды роўнымі. Аб якой «мяккай беларусізацыі» можна казаць, калі Палата прадстаўнікоў і Міністэрства гандлю і антыманапольнага рэгулявання косткамі кладуцца, каб не ўносіць змены ў закон «Аб абароне правоў спажыўцоў», каб інфармацыя аб таварах і паслугах была ў абавязковым парадку на дзвюх дзяржаўных мовах?

І так у кожнай сферы, ад адукацыі да юрыспрудэнцыі – беларуская мова кінута на задворкі, а руская мова паўсюдна дамінуе. Таму няма ніякай беларусізацыі – ні мяккай, ні жорсткай.

Да апошняга часу была хутчэй русіфікацыя. Зараз, магчыма, яна спынілася. Але каб выправіць сітуацыю і атрымаць моўны баланс дзяржаўных моў, неабходна змена дзяржаўнай моўнай палітыкі ў накірунку рэальнай роўнасці. Каб правы кожнагага грамадзяніна, без залежнасці ад таго, якой ён мовай карыстаецца, былі абаронены.

Такім чынам будзе абаронена і незалежнасць і суверэнітэт Беларусі, бо дзяржаўная мова – гэта разам з гербам, сцягам і гімнам з’яўляецца галоўным сымбалем дзяржаўнай незалежнасці.

Алесь Логвинец: «Лукашенко использует «мягкую белорусизацию» в качестве разменной монеты»

Политолог и один из основателей движения «Дзея» Алесь Логвинец также не считает, что в Беларуси идет процесс «мягкой белорусизации». Наблюдается лишь некоторое реагирование на запросы времени и изменения в обществе, но делается это неискренне и очень поверхностно, полагает он.

Фото: facebook.com/dziejaby

– Для Лукашэнкі ўсё гэта – разменная манета у гандлі з Расіяй. Магчыма сваімі адказамі на нейкія папрокі ён дае зразумець расійскім уладам: калі вы не будзеце мяне падтрымліваць, я пайду гэтым шляхам, у краіне ёсць для гэтага патанцыял, – отмечает Алесь Логвинец.

Шаги по белорусизации возможны в двух случаях: при возникновении более сильного запроса со стороны общества или при смене власти. Иначе трудно ожидать, что государство будет содействовать белорусскому языку и культуре, считает Алесь Логвинец.