Працоўны кодэкс ператворыць работнікаў у «часова занятых»?

Палата прадстаўнікоў прыняла ў другім чытанні папраўкі ў Працоўны кодэкс. Незалежныя прафсаюзы лічаць, што змены могуць узаконіць пагаршэнне правоў працоўных.

Цяпер у закон аб працоўных адносінах уключаюцца нормы дэкрэту № 29 аб кантрактнай форме найму і Дэкрэту №5 аб узмацненні працоўнай дысцыпліны.

Часовыя працоўныя дамовы, уведзеныя дэкрэтам №29 ад 26 ліпеня 1999 года «Аб дадатковых мерах па ўдасканаленні працоўных адносінаў, умацаванні працоўнай і выканальніцкай дысцыпліны», сталі адным з самых моцных удараў па прававым становішчы наёмных працоўных. Да гэтага ў Беларусі практыкаваліся бестэрміновыя працоўныя дамовы, атрыманыя ў спадчыну ад савецкага КЗаП. Ад ліпеня 1999 года дамова найму паміж працаўніком і працадаўцам стала заключацца на тэрмін ад аднаго года да пяці. Пад дзеянне дэкрэта траплялі ўсе рабочыя і служачыя Беларусі на прадпрыемствах і арганізацыях усіх форм уласнасці.

Тэарэтычна, у працадаўцы захоўвалася магчымасць заключыць і бестэрміновую дамову. Але, зразумела, на дзяржпрадпрыемствах гэта амаль не практыкуецца — такія гарантыі зусім не ў інтарэсах наймальнікаў.

Дэкрэт №5 ад 15 снежня 2015 года «Аб узмацненні патрабаванняў да кіруючых кадраў і работнікаў арганізацый» працягнуў стратэгію «закручвання гаек» на працоўных месцах. Гэты дэкрэт уводзіў сапраўды драконаўскія меры пакарання ў адносінах да наёмным работнікаў. Персанал дазвалялася караць грашовымі вылікамі на працягу ўсяго года. Пры гэтым фактычныя штрафы маглі сягаць чвэрці гадавога заробку працоўнага. Нават аднаразовае «грубае парушэнне работнікам сваіх абавязкаў» магло выклікаць датэрміновае скасаванне кантракту і звальненне. Таксама працадаўца па сваім меркаванні мог істотна змяняць умовы працы, папярэдзіўшы працаўніка ўсяго за тыдзень.

Для таго, каб гэтыя механізмы рэпрэсіўнага кантролю працавалі напоўніцу, дадатковая адказнасць усталёўвалася і для кіраўнікоў. Згодна з пунктам 6.9, ім таксама пагражала звальненне ў выпадку «ўтойвання фактаў парушэння работнікам працоўных абавязкаў» і не прыцягнення яго да адказнасці.

Працяг тут