«Олечка» і «Ламбада». На якіх аўто ездзіў Васіль Быкаў

Першым аўтамабілем Васіля Быкава быў ВАЗ-2103. Захавалася фота шчаслівага пісьменніка за стырном «тройкі» на фоне гродзенскай новабудоўлі.

Шчаслівую ўсмешку кіроўцы тлумачыць гэты радок ягоных успамінаў:

— Каб набыць першую (папулярныя на той час «жыгулі»), давялося хадайнічаць перад аблвыканкамам, доўга чакаць ды і купіць амаль са скандалам: машына была разьмеркавана ў іншы раён — для перадавікоў вытворчасьці.

Пазней у Быкава з’явіўся легкавік ГАЗ-24 «Волга» — мара многіх савецкіх аўтааматараў. Ён змог яе набыць на прэмію, атрыманую за аповесці «Абеліск» і «Дажыць да світання». А потым была яшчэ адна «Волга».

Сваім легкавікам Быкаў даваў імёны. Вядома, прынамсі, што першую «Волгу» ён называў Олечкай, другую спярша назваў Ламбадай, але потым перадумаў і даў ёй мужчынскае імя — Олек.

На малюнку, што сярод іншых захоўваецца ў музеі-лецішчы пісьменніка ў Ждановічах, побач з выявай легкавіка месціцца тлумачэнне: «Олек. Брацік Олечкі».

У тым самым музеі захоўваецца грунтоўны збор літаратуры для аўтааматараў — ад часопісаў «За рулём» да прафесійных даведнікаў.

Быкаў любіў тэхніку, рамантаваў і даглядаў свае легкавікі самастойна. Ён не давяраў савецкім станцыям аўтасервісу, таму вымушаны быў вывучаць пытанні рамонту і абслугоўвання самастойна. Пра што пазней пісаў у мемуарах:

— Позна ўзяўся за руль, затое вучыў машыну, як ніхто з тых, што іх мелі зь дзяцінства. (…) З уласнага вопыту засвоіў простую ісьціну: калі ты сам сабе не паможаш, дык не паможа ніхто. Так ужо быў заснаваны і функцыянаваў наш славуты савецкі аўтасэрвіс, зь якім я, як і шмат якія «аўтааматары», паймеў нямала адносінаў. Тыя адносіны не прыносілі нічога, апроч расчараваньня і прыкрасьці.

Як прыгадвалі пазней ягоныя родныя, пісьменнік самастойна зрабіў супрацьугоннае прыстасаванне на адну з «Волгаў», а ў гаражы прыдумаў адмысловы замок падвышанай складанасці.

Пісьменнік шмат падарожнічаў. На сваёй «Волзе» ён адведваў сыноў у Гродна, ездзіў у Бычкі. А таксама вазіў сяброў-літаратараў на мора.

У часе адной з такіх вандровак Быкаў ледзь не трапіў у аўтакатастрофу: па дарозе да літоўскай Ніды ў тумане ён ледзь размінуўся з іншым аўто, калі выязджаў на магістраль.

У салоне была жонка Ірына і паэт Рыгор Барадулін.

А праз які час Быкаў ізноў не прапусціў іншага кіроўцу. Гэтым разам быў самазвал, які добра пагамтаў бок ягонай «Волгі» на адной з вуліц Мінска. Здарылася гэта 13 кастрычніка 1987-га, мяркуючы па яшчэ адной аўтамабільнай замалёўцы. Пісьменнік намаляваў саму аварыю, а малюнак не без самаіроніі падпісаў: «Момент позора».

Да сябе, як да кіроўцы, Быкаў быў самакрытычны:

— Каб пазьбегнуць аварыі (па ўласнай віне), патрэбна ня толькі выконваць правілы руху, мець спраўную тэхніку і быць цьвярозым. Але яшчэ і мець вераўчаныя нэрвы, заўжды пачувацца спакойным. Нават калі ў цябе ўрэжа самазвал, не губляць раўнавагі. Я так ня ўмею і таму не лічу сябе добрым шафёрам, хоць паезьдзіў за рулём нямала гадоў.