«Настаўнікі ў Беларусі — гэта, напэўна, самыя прыніжаныя людзі»

Настаўніца з Полацку Алена Гурчонак, якая выкладала беларускую мову, у 2020 годзе прымала ўдзел у зборы подпісаў за Святлану Ціханоўскую, правядзенні мітынгу ў яе падтрымку, маршах, а таксама была незалежнай назіральніцай на выбарах.

Два разы яна была асуджаная па адміністратыўных справах, а вясной 2021 года яе зноў арыштаваная і заключаная на тры дні пад варту пасля правядзення вобшука. Пасля гэтага жанчыну звольнілі з працы і яна вырашала з’ехаць з Беларусі.

Зараз Алена жыве ў Нямеччыне, дзе вучыць нямецкую мову і выкладае беларускую. У інтэрв’ю DW Беларусь яна распавяла, чаму беларускія настаўнікі не выступаюць супраць улады, чаму абрала выкладаць беларускую мову і лічыць гэта важным.

— Сёння многія абвінавачваюць настаўнікаў, што яны падрабляюць выбары. Так, сапраўды, на многіх адказнасць ляжыць. Але я хачу сказаць, што настаўнікі ў Беларусі — гэта, напэўна, самыя прыніжаныя людзі.

Яны прыніжаныя абсалютна ўсім: для таго, каб выжыць, яны бяруць па паўтары-дзве стаўкі гадзін, і ўсё роўна гэта маленькая зарплата. Яны залазяць у крэдыты, каб набыць новыя туфелькі на першае верасня.

І ўсе баяцца, бо ёсць сем‘і, дзеці. Яны па сённяшні дзень не разумеюць, што сітуацыя, якая складаецца вакол Беларусі, усё роўна адлюструецца на кожнай сям'і. Прыйдуць у кожную хату.

Па словах настаўніцы, нягледзячы на вялікі стаж працы, у школе з ёй усё роўна заключалі кантракт не больш, чым на адзін год.

— Але ж я не маўчала. У 2020 годзе на судзе сказала, што лічыла, што гэта мой доўг як настаўніка: абазначыць гэтае пытанне. Я адказная за сваіх вучняў, за сваіх дзяцей. Я ніколькі не шкадую, што сапраўды штосьці зрабіла.

Больш за тое, калі я толькі ўключалася ва ўсе гэтыя працэсы, я думала, што беларускае грамадства больш цёмнае. Я не думала, што настолькі многа людзей супраць усяго, што адбываецца. І для мяне 2020 год стаў прыемным дзівам. Я зачаравалася сваім народам.

Жанчына распавядае, як прыняла рашэнне выкладаць беларускую мову:

— Я скончыла педвучылішча у 1989 годзе. У той час як раз былі падзеі ў краіне, якія, здавалася, вялі нас да свабоды і нацыянальнага ўсведамлення. Я адчула, што беларуская нацыянальная ідэя — гэта нешта цікавае і мне захацелася выкладаць беларускую мову.

Але ж, думаю, пытанне беларускай мовы існуе ў Беларусі заўсёды.

Дзіўна сёння гучыць, калі ў Еўропе народы стараюцца нават дыялекты свае захоўваць, а ў нас ўстае пытанне захаванне мовы. І нягледзячы на тое, што прайшло 100 гадоў з моманту, калі Беларусь атрымала так званую незалежнасць, моўнае пытанне ўсё роўна стаіць.

Уладу ўтрымліваюць людзі, якія не маюць ніякіх адносін да беларускасці і беларускай нацыянальнай ідэі, да таго, каб захоўваць беларускую гісторыю. Гэта людзі, якія з'яўляюцца праваднікамі рускага свету.

Беларуская мова — гэта не проста мова, якой хачу размаўляю, хачу — не размаўляю. Гэта тое, што нас аб'ядноўвае. Тое, што сапраўды ў сабе трымае код беларускай нацыі і свабоды, якая ўсё роўна ў нас ёсць, хай нас і прыніжалі ўсе стагоддзі.